اسماعیل کوشان (زاده ۱۲۹۶ - درگذشته ١٣۶٠) فیلمنامه نویس، کارگردان، تهیه‌کننده و فیلمبردار اهل ایران است. وی فعالیت هنری را سال ۱۳۲۴ در استودیو سس فیلم کشور ترکیه با دوبله آغاز کرد و پس از بازگشت به ایران سال ۱۳۲۵ استودیو میترا فیلم و سال ۱۳۳۰ استودیو پارس فیلم را تأسیس کرد. از دیگر فعالیت‌های کوشان می‌توان به انتشار مجله عالم هنر و ریاست اتحادیه صنایع فیلم ملی ایران سال ۱۳۴۸ اشاره کرد.
اسماعیل کوشان ملقب به پدر سینمای ایران است و برای اولین بار یک فیلم (دختر فراری) را به زبان‌فارسی دوبله کرده است. وی برادر محمود کوشان (کارگردان و فیلمبردار) و پدر کوروش کوشان (بازیگر) و داریوش کوشان (کارگردان) است.
